1. Proton – technologia, która odmieniła wszystko#

Proton to warstwa kompatybilności rozwijana przez Valve, pozwalająca uruchamiać gry z Windowsa na Linuxie. Działa w oparciu o WINE, DXVK i VKD3D, tłumacząc DirectX 9/10/11/12 na Vulkan.
W praktyce wygląda to tak:

• Klikasz „Graj” na Steamie
• Gra z Windowsa startuje na Linuxie jak natywna
• Bez konfiguracji, bez kombinacji, bez terminala

Dzięki kolejnym wersjom Protona (Proton Experimental, Proton-GE, Proton 10) rośnie kompatybilność i wydajność.

Obecnie (2026) ponad 78% biblioteki Steam działa poprawnie na Linuxie — część natywnie, większość przez Proton.

2. Steam i Steam Deck – potężny impuls rozwojowy#

Valve zaryzykowało i stworzyło SteamOS oraz Steam Decka. To doprowadziło do:

• masowego inwestowania w rozwój Protona
• nacisku na deweloperów, by wspierali Linuxa
• optymalizacji sterowników Vulkan
• rozwoju narzędzi open source

Gdy pojawił się Steam Deck, gracze masowo zaczęli testować gry w środowisku Linuksowym. Każdy problem raportowano i naprawiano szybciej niż kiedykolwiek.

Konsekwencją jest niesamowity progres — gry, które 3 lata temu nie działały, dziś uruchamiają się jednym kliknięciem.

3. Vulkan i otwarte sterowniki#

Linux stał się platformą referencyjną dla API Vulkan.
Wynika to z kilku faktów:

• AMD udostępnia otwarte sterowniki, co zwiększa stabilność i wydajność
• nowe gry powstają z myślą o Vulkanie, który działa idealnie na Linuxie
• DirectX w Protonie jest stale optymalizowany

W skrócie — Linux to dziś jeden z najbardziej wydajnych i stabilnych systemów dla gier w Vulkanie.

4. Scena społecznościowa – ogromne zaangażowanie#

Z każdym rokiem społeczność Linuxa rośnie, a gracze dzielą się:

• gotowymi konfiguracjami
• patchami
• fixami dla gier
• alternatywnymi launcherami

Do tego dochodzą inicjatywy takie jak Heroic Games Launcher, Bottles, Lutris i systemy Flatpak, które sprawiają, że instalacja gier spoza Steama to kwestia kilku kliknięć.

5. Producenci gier zaczęli testować swoje tytuły na Linuxie#

Coraz więcej studiów decyduje się na:

• wydania natywne (np. indyczne produkcje)
• oficjalne wsparcie przez Proton
• testy zgodności GPU na Linuxie

To zmiana mentalna — Linux przestał być „dodatkiem”, a stał się ważnym rynkiem gamingowym.

🟢 1. Bazzite – najlepsza dystrybucja dla graczy#

Bazzite to system oparty na Fedora Atomic, z gotowymi narzędziami dla graczy:

• obsługuje EA App
• działa Epic Games Store
• działa GOG Galaxy / GOG
• Rockstar Games Launcher
• Ubisoft Connect
• itch.io
• pełna integracja Steama i Heroic

Więcej o nim przeczytasz tutaj:
👉 Bazzite - Najlepszy Linux do grania

🟣 2. Pop!_OS – szybki i przyjazny początkującym#

Stawiany na:

• wydajność
• automatyczne zarządzanie GPU
• stabilność sterowników

🔵 3. Nobara – system z optymalizacjami gamingowymi#

Tworzony przez twórcę środowiska Proton GE.
Dodaje m.in.:

• łatwe sterowniki NVIDIA
• poprawki dla urządzeń audio/wideo
• pakiety gamingowe

🟡 4. SteamOS 3 (desktop)#

Używany na Steam Decku, ale wiele osób instaluje go na PC.
Zalety:

• 100% kompatybilność z Protonem
• prostota
• świetna wydajność